Waarom leveranciers gedragscodes laten tekenen je niet vrijwaart
Wij vragen bedrijven regelmatig of ze weten of hun leveranciers voldoen aan de waarden en normen van hun bedrijf. Het antwoord dat we dan in 90% van de gevallen te horen krijgen is: “Mijn leveranciers hebben de gedragscode getekend, dus ik ben afgedekt.” Die handtekening ontheft je echter niet van ketenverantwoordelijkheid. De verantwoordelijkheid voor je organisatie houdt namelijk niet op bij het bedrijf waarmee je zaken doet. Hoe zorg je er dan er dan voor dat je leveranciers voldoen aan je normen en je de hele keten beïnvloedt?
Tekenen leverancierscode vrijwaart niet
Door het ondertekenen van de leverancierscode belooft een leverancier zich te houden aan je Code of Conduct. Die handtekening geeft je de mogelijkheid om bij schendingen van de code disciplinaire maatregelen te nemen. Let op: je ketenverantwoordelijkheid is daarmee niet afgedekt.
Ketenverantwoordelijkheid is geen wet maar een internationale norm. De norm heeft echter wel verstrekkende gevolgen voor bedrijven. Zelfs de allergrootste bedrijven, die ogenschijnlijk alles prima voor elkaar te hebben, komen hierdoor door vaak voor verrassingen te staan.
Wat is ketenverantwoordelijkheid?
Bedrijven besteden steeds meer activiteiten uit om kosten te besparen en risico’s te spreiden. Dit leidt ertoe dat internationale productie- en toeleveringsketens steeds complexer worden: een product gaat langs vele schakels voordat het bij de eindgebruiker belandt.
De kans dat producten tot stand zijn gekomen met slechte arbeidsvoorwaarden, negatieve milieueffecten of mensenrechtenschendingen neemt hierdoor toe. Zaken, waar je als verantwoord bedrijf in ieder geval niet mee geassocieerd wil worden.
Je verantwoordelijkheid houdt niet op aan de poort van je organisatie. Je bent verantwoordelijk voor alle toeleveranciers, onderaannemers en afnemers die zijn betrokken bij de productieketen, en het is vaak is het moeilijk te bepalen hoe zij te werk gaan.
Een actief MVO-beleid is ook geen garantie
Ook als een bedrijf zelf een actief MVO-beleid voert, is het vaak moeilijk om te garanderen dat alle producten en diensten verantwoord zijn.
ABN AMRO trok bijvoorbeeld recentelijk de investering terug uit de controversiële Dakota Access-pijpleiding in de VS. De lokale bevolking, waaronder de Sioux, demonstreerden tegen de aanleg omdat ze vreesden dat de pijpleiding het water kan vervuilen en dat tijdens de werkzaamheden heilige begraafplaatsen zouden worden geschonden. De bank wil er eerst zeker van zijn dat er geen negatieve impact is op de lokale bevolking.
Zie ook dit artikel in Trouw
Wat ging er dan mis? Waarschijnlijk is de risicoanalyse op het vlak van negatieve impact op mensenrechten, niet, of niet goed uitgevoerd. Maar nadat Oxfam Novib publiekelijk om opheldering vroeg is er alsnog werk van gemaakt. Corrigeren kan altijd, maar niets doen is geen optie meer in deze tijd.
Zorg dat uw leveranciers en de gehele keten voldoen aan de internationale normen
Ketenverantwoordelijkheid houdt ook in dat u invloed uitoefent door standaarden te verhogen of misstanden te verbeteren in uw toeleveringsketen. Stimuleer daarom actief leveranciers en onderaannemers om volgens internationale ethische normen te handelen.
U kunt de volgende stappen toevoegen aan uw inkoopbeleid:
1. formuleer een op uw ethische gedragscode en internationale standaarden gebaseerde checklist voor een maatschappelijk verantwoord inkoopbeleid;
2. leg uw toeleveranciers de uitgangspunten en de basisprincipes van ethisch gedrag die door uw bedrijf worden aangehouden uit aan de hand van de checklist;
3. bepaal samen met uw leverancier of er onderliggende toeleveranciers en/of andere bedrijven in de productketen zijn, waar misstanden zijn of die u kunt helpen te verbeteren;
4. vraag uw leveranciers om uw leveranciersgedragscode en -checklist te ondertekenen;
5. help uw toeleveranciers om audits uit te voeren bij toeleveranciers die risicovolle of mogelijk sociaal ongewenste activiteiten uitvoeren;
6. stel een effectief controlemechanisme in en ga in gesprek met leveranciers waarvan u twijfelt of ze voldoen aan uw normen en waarden.
Meer weten over Responsible Business Conduct volgens de OESO-richtlijnen?
Volg ons op Linkedin, of bezoek onze website businessconduct.eu voor workshops, games en webinars over eerlijk en verantwoord zakendoen volgens internationale standaarden.